Zapalenie zatok to choroba, która objawia się katarem oraz bólem głowy bądź jej charakterystycznych części – istnieje kilka rodzajów zapalenia zatok. Przyczyną stanów zapalnych są bakterie, wirusy i grzyby, a także próchnica oraz przeziębienie. Podczas leczenia stosowane są leki o działaniu obkurczającym naczynia krwionośne i udrożniające nos jak np. afrin. Co warto wiedzieć o zapaleniu zatok?

Zapalenie zatok – ogólna charakterystyka

Zapalenie zatok to schorzenie błony śluzowej (jednej bądź kilku) zatok przynosowych. Zatoki odpowiedzialne są za ogrzewanie, nawilżanie oraz oczyszczanie powietrza, które jest wdychane. Kolejno przedostaje się ono do gardła oraz płuc, nie powodując podrażnienia błony śluzowej dróg oddechowych. Podczas gdy kanaliki, którymi przepływa powietrze są niedrożne, nie jest możliwe odpowiednie oczyszczenie go, a wentylacja zatok  jest niewystarczająca.  W konsekwencji prowadzi to do wytworzenia śluzu, który przekształca się w ropną wydzielinę, która nie mając odpowiedniego ujścia, staje się pożywką dla bakterii oraz wirusów.

Zapalenie zatok – przyczyny

Do zapalenia zatok dochodzi najczęściej w efekcie przejścia procesu zapalnego z sąsiedztwa. Przeważnie dotyczy to zatoki szczękowej, z którą sąsiaduje drugi ząb przedtrzonowy oraz pierwszy i drugi ząb trzonowy (zęby znajdujące się u góry). Powstały zgorzel miazgi zębowej lub zmiany ropne przywierzchołkowe mogą w łatwy sposób przedostać się przez cienką dolną ścianę danej zatoki szczękowej. Zaburzenia drożności nosa uniemożliwiające lub utrudniające przewietrzanie zatoki, prowadzą do rozwoju zapalenia zatok (podobnie jak polipy, zmiany pourazowe nosa i zatok przynosowych oraz skrzywiona przegroda). Znacznie częściej pojawia się ostre, podobnie jak przewlekłe, zapalenie zatok szczękowych, kolejno sitowych, czołowych, rzadziej klinowych.

Zapalenie zatok –  objawy

Głównym objawem zapalenia zatok przynosowych jest pogorszenie stanu zdrowia w wyniku kilku dni trwania ostrego nieżytu nosa. Nos jest zatkany i występuje zielonożółta wydzielina. Innymi objawami są ból głowy i ucisk lub odczucie wzrostu ciśnienia. Symptomy najczęściej nasilają się podczas zwiększonej aktywności – czyli przed południem, a zmniejszają się samoistnie późnym popołudniem.  Lokalizacja objawów jest ściśle uzależniona od tego, która zatoka zajęta jest przez proces zapalny:

• zapalenie zatok szczękowych – występuje ucisk lub uczucie rozpierania w miejscu zatoki, czasem promieniuje do zębów, uszu bądź okolicy czołowej.
• zapalenie zatok czołowych – ból pojawia się w okolicy czoła, nad łukami brwiowymi.
• zapalenie zatok klinowych – ból promieniuje ku tyłowi głowy.
• zapalenie zatok sitowych – ból umiejscowiony za okiem lub u nasady nosa.

Zapalenie zatok – leczenie

Leczenie zapalenia zatok powinno odbyć się przy pomocy lekarza, który zaleci pozostanie w domu do czasu wyleczenia dolegliwości (temperatura w pomieszczeniu, w którym znajduje się pacjent nie powinna przekraczać 20° C).

Leczenie ostrego zapalenia zatok oparte jest o leczenie objawowe. Ulgę przynoszą inhalacje pary wodnej oraz płukanie jam nosa roztworami soli fizjologicznej morskiej lub emskiej. Silne dolegliwości bólowe można zneutralizować stosując niesteroidowe leki przeciwzapalne, a uczucie niedrożności nosa zlikwidować stosując leki obkurczające naczynia krwionośne błony sluzowej jak np. afrin.